Amsterdam heeft drie afzonderlijke Adviesraden: de Wmo-adviesraad, de Participatieraad en het Jeugdplatform. De Wmo-Adviesdraad pleit voor één brede adviesraad sociaal domein komt. De voordelen zijn een meer integrale advisering, bundeling van kennis, en efficiënter werken door bundeling van professionele ondersteuning
Datum: 5 februari 2024
Eén brede adviesraad sociaal domein
1. Inleiding
Het merendeel van de Nederlandse gemeenten kent een brede adviesraad voor het sociale domein. Dit geldt bijvoorbeeld voor Rotterdam en Den Haag, en voor vele andere gemeenten. Amsterdam heeft zoals bekend drie afzonderlijke adviesraden (Wmo-Adviesraad, Jeugdplatform en Participatieraad). Naar de mening van de Adviesraad zou het verlaten van deze constructie grote voordelen kunnen opleveren. De raad zou daarom graag zien dat er één brede adviesraad sociaal domein gevormd gaat worden.
Onlangs is de Participatieraad opgeheven en is voor maximaal een jaar een tijdelijke constructie in het leven geroepen. Deze transitieperiode is bij uitstek het moment om de hele structuur tegen het licht te houden en een brede adviesraad te overwegen.
2. Voordelen brede adviesraad sociaal domein
Een brede adviesraad sociaal domein heeft naar ons oordeel de volgende voordelen:
1. Meer integrale advisering
2. Professionele ondersteuning is eenvoudiger te realiseren
Ad 1 Meer integrale advisering
Over de noodzaak een onderwerp van meerdere kanten te kunnen bekijken, is weinig discussie: een integrale benadering leidt tot beter beleid en uitvoering van dat beleid. Een paar voorbeelden waar een integrale aanpak en dus ook advisering noodzakelijk is.
De Buurtteams zijn op 1 april 2021 in Amsterdam gestart en zijn nog steeds volop in ontwikkeling. Voor jong en oud is het Buurtteam het eerste loket en is integraal werken het uitgangspunt. Veel problemen van Amsterdammers hebben meerdere aspecten en moeten vanuit verschillende invalshoeken worden aangepakt. Denk hierbij aan armoede, opvoedingsondersteuning, gezondheid, wonen, schulden, hulp bij psychische of psychiatrische problemen, hulpmiddelen etc.
De gemeente Amsterdam is bezig de programma’s Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), Integraal zorgakkoord (IZA) en Amsterdam Vitaal & Gezond om te zetten in concreet beleid. Deze programma’s worden met name vanuit het perspectief van de zorg benaderd, terwijl belangrijke oorzaken van de gezondheidsklachten liggen in vraagstukken als stijgende armoede (veroorzaakt door inflatie, gezond eten is veel duurder dan ongezond eten etc.), woningnood, dure voorzieningen of vereenzaming van ouderen. Met name de armoede en slechte huisvesting – naast de problemen in de jeugdzorg – raken ook veel kinderen.
Andere voorbeelden die zich goed zouden hebben geleend voor integrale advisering zijn de adviesaanvraag Voorziening Thuis zorgen voor kinderen (Wmo-Adviesraad en Jeugdplatform), jonge mantelzorgers (Wmo-Adviesraad en Jeugdplatform) of beleidskader sociale basis (Wmo-Adviesraad, Participatieraad en Jeugdplatform).
Ook het BMC-rapport dat aan de opheffing van de Participatieraad ten grondslag ligt, concludeert dat integrale samenwerking noodzakelijk is en verregaande samenwerking of zelfs fusie tussen verschillende adviesorganen derhalve sterk overwogen dient te worden. Hierbij wordt aangegeven dat het vanzelfsprekend een groeimodel kan zijn en dat de logische partner om direct samenwerking mee te zoeken de Wmo-Adviesraad is.
Ad 2 Professionele ondersteuning is eenvoudiger te realiseren
Voor het goed functioneren van adviesraden is het belangrijk dat ze goed professioneel ondersteund worden. Het Radar-rapport, waarin de resultaten zijn opgenomen van onderzoek naar het functioneren van de Wmo-Adviesraad, zegt het treffend: “Wat het gebrek aan ondersteuning heeft duidelijk gemaakt, is hoe belangrijk effectieve professionele ondersteuning is om de raad in zijn kracht te houden; het gaat om ‘ontzorgen’ door de raad te faciliteren in zijn primaire taak, het geven van adviezen, en hem de organisatie en randvoorwaarden uit handen te nemen. Zolang dit niet goed is geregeld, laat de adviesraad ongewild dingen liggen, verliest hij aan scherpte op de inhoud en wordt hij koersloos qua agenda.”
Op dit moment is de ondersteuning voor de Wmo-Adviesraad, Participatieraad en Jeugdplatform verschillend geregeld. Bij een brede adviesraad sociaal domein kan deze ondersteuning gebundeld worden en is het eenvoudiger goede professionele ondersteuning te realiseren, bijvoorbeeld door het aanstellen van een ambtelijk secretaris.
3. Hoe verder?
De Wmo-Adviesraad gaat graag in gesprek met de gemeente over de potentiële voordelen van een brede adviesraad sociaal domein, uiteraard in samenwerking met andere betrokkenen uit het werkterrein van de Participatieraad, het Jeugdplatform en wellicht breder. Misschien is het mogelijk om samen een werkbezoek af te leggen bij de Brede Raad 010 (Rotterdam) of om iemand uit Rotterdam uit te nodigen om over de ervaringen daar te vertellen? Ook bij de Koepel Adviesraden Sociaal Domein is ongetwijfeld relevante kennis aanwezig.