1. Inleiding
In 2024 heeft Wmo-Adviesraad Amsterdam zich opnieuw actief ingezet om het gemeentelijk beleid rondom de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kritisch en constructief te volgen. We zijn tevreden over de resultaten die we dit jaar hebben geboekt en blijven ons inzetten voor het versterken van de positie van Amsterdammers die afhankelijk zijn van ondersteuning.
In dit jaarverslag blikken we terug op onze activiteiten, adviezen en geven we een kleine doorkijk naar onze plannen in 2025.
Twee belangrijke ontwikkelingen willen we hier vermelden. Ten eerste de relatie met het ambtelijk apparaat van de gemeente Amsterdam. Meer en meer worden wij in een vroegtijdig stadium door beleidsadviseurs betrokken bij beleidsontwikkelingen. Niet alleen op het terrein van de Wmo, maar ook m.b.t. andere kaders in het sociaal domein. De Adviesraad kan daardoor vroegtijdig meedenken over de uitwerking van maatschappelijke opgaven en krijgt daarmee een sterkere positie. Ook wordt het beleidsproces transparanter en ontstaat er meer draagvlak door de onderlinge kennisuitwisseling. Ten tweede is de samenwerking met onze kernpartner Cliëntenbelang Amsterdam versterkt. Meer en meer vindt er onderlinge kennisuitwisseling plaats en treden we met behoud van onze onafhankelijkheid gezamenlijk naar buiten.
2. Kerntaken, samenstelling en werkwijze van de Wmo-Adviesraad
De Wmo-Adviesraad is ingesteld om het College van B&W gevraagd en ongevraagd te adviseren over het Wmo-beleid. Onze adviezen zijn gebaseerd op ervaringen van leden, signalen uit de samenleving en onze gemeenschappelijke expertise. In 2024 zijn we als volgt te werk gegaan:
• Regelmatige overleggen (plenair en in werkgroepen)
• Participatie in gemeentelijke werkgroepen
• Ophalen van signalen uit stadsdelen via deelname netwerken
• Verdieping via gesprekken met stakeholders en ervaringsdeskundigen
• Het lezen van (ambtelijke) stukken
De Wmo-Adviesraad telde op 1 januari 2024 10 en op 31 december 2024 12 leden. Zeven leden traden toe en 5 verlieten de Adviesraad. De Adviesraad kreeg te maken met langdurige afwezigheid van een aantal leden vanwege ziekte en persoonlijke omstandigheden. In december is een wervingscampagne gestart om de Adviesraad kwantitatief en kwalitatief in 2025 op orde te brengen.
De Adviesraad is 19 keer bijeengeweest op donderdag van 10.00 tot 12.30 uur op de locatie van Cliëntenbelang.
Daarnaast vond er een Heidag plaats op18 april en een bestuurlijk overleg met de wethouder op 13 juni.
Het Dagelijks Bestuur (DB) wordt gevormd door de voorzitter, secretaris en penningmeester. Er vonden dit jaar wisselingen plaats in de functies van penningmeester en secretaris. Het DB komt tweewekelijks, in bijzijn van de beleidsondersteuner van CBA, bijeen om de vergaderingen voor te bereiden en de agenda op te maken.
Sinds 2022 vormen thematisch ingerichte werkgroepen een essentiële structuur binnen de Adviesraad. Dat zijn er 7:
1. Buurtteams
2. Huiselijk geweld, Veilig thuis en Verslavingszorg
3. Maatschappelijke opvang, Beschermd wonen, Openbare GGZ, Aansluiting 18+
4. Dagbesteding, Hulp bij huishouden, Ambulante ondersteuning (specialistisch)
5. Sociale basis, Welzijn, Informele zorg en Mantelzorg
6. AOV, Hulpmiddelen en Woningaanpassingen
7. Inkoopbeleid, Aanbestedingen en Pgb
De werkgroepen vormen een belangrijk instrument om de kerntaken te realiseren. Goede adviezen vragen om specifieke (ervarings-)kennis, die in de werkgroepen voorhanden is. Alle leden zitten in minimaal 2 werkgroepen en iedere werkgroep bestaat uit 2 of 3 personen. In 2024 stond de kwantitatieve samenstelling van de Adviesraad onder druk vooral door de in- en uitstroom en het feit dat een aantal leden langdurig uitviel vanwege ziekte. In april 2024 zijn de werkgroepen opnieuw samengesteld en vanaf oktober is een start gemaakt om planmatig te werken aan de hand van een Activiteitenplan, waarin de activiteiten en doelen per werkgroep concreet zijn benoemd. In 2025 is het streven om de Adviesraad uit te breiden tot het maximumaantal leden zodat de werkgroepen in voldoende mate kwantitatief en kwalitatief zijn toegerust om de doelen in het activiteitenplan te kunnen realiseren. Daarnaast is een optimale bezetting voorwaarde om te kunnen voldoen aan de ambitie dat er in alle stadsdelen, inclusief het stadsgebied Weesp, raadsleden zijn vertegenwoordigd. Zij halen in hun stadsdeel/gebied signalen op door bijvoorbeeld deel te nemen aan relevante buurtnetwerken en wijktafels.
3. Doelen, adviezen, effect en impact
De Adviesraad kende een woelig verleden. In 2023 is er hard gewerkt aan het bouwen van een krachtige Adviesraad. Dat is gelukt. Afgelopen jaar was gericht op het behoud ervan. Als een doorlopend doel op korte termijn, is er veel aandacht uitgegaan naar interpersoonlijke zaken en de onderlinge dynamiek. Een goede sfeer waarin de leden zich erkend en gekend weten, is voorwaardelijk voor het goed functioneren van de Adviesraad. Leden nemen hun inspanningsverplichting serieus. Nieuwe leden zijn begeleid, wegwijs gemaakt en volgden de gewenste basistraining onder leiding van de Koepel. Aan specifieke wensen van individuele leden op het gebied van deskundigheidsbevordering kon worden voldaan.
Er is bij een aantal leden een beroep gedaan op hun flexibiliteit: uitstroom en ziekte vroegen om bepaalde zaken en functies over te nemen. Dat dit vrijwel geruisloos is gegaan, kenmerkt de betrokkenheid. Met een gerust hart kan worden gezegd dat de sfeer tijdens de vergaderingen uitstekend is en dat er een goede balans is gecreëerd tussen ontspanning en zakelijk werken aan het realiseren van de kernmissie van de Adviesraad: gevraagd en ongevraagd advies geven aan B&W en het ambtelijk apparaat van Amsterdam.
De Adviesraad heeft in 2024 de volgende gevraagde adviezen uitgebracht:
1. Vernieuwing van het kwaliteitskader Persoonsgebonden budget
2. Beleidskader Toezicht en handhaving Wmo en Jeugdwet
3. Beschikken op maat: beschikken voor onbepaalde tijd
4. Beschikken op maat: andere vormgeving pilot Hulp bij huishouden
5. Herziening van de verordening Maatschappelijke ondersteuning
De ongevraagde adviezen:
1. Éen brede adviesraad voor het hele sociaal domein
2. Actieplan Eenzaamheid
3. Agenda Bestaanszekerheid voor iedereen
4. Indicatie- en adviesbureau Argonaut
5. Realisatie Changing Places Toiletten
6. Tweede advies Changing Places Toiletten
Al deze adviezen zijn integraal terug te vinden op onze website (www.wmo-adviesraadamsterdam.nl)
Onze inzet leidde in enkele gevallen tot concrete bijstellingen in beleidsteksten of aanpassingen in uitvoeringspraktijken. Wel constateren we dat de impact van onze adviezen beter gemonitord en teruggekoppeld kan worden. We zullen hier in 2025 actief op gaan sturen.
4. Co-creatie van beleid, samenwerking en participatie
De Adviesraad streeft naar meer co-creatie van beleid. Dat betekent dat het gemeentelijk beleid voor onze doelgroep, uiteraard rekening houdend met taken en verantwoordelijkheden van ieder, (meer) in overleg wordt ontwikkeld.
We hebben samengewerkt met andere stakeholders zoals de Cliëntenraad Amsterdam, de GGD en de Koepel van Adviesraden. Daarnaast zochten we de samenwerking met partijen die actief zijn in de sociale basis en een aantal andere maatschappelijke organisaties. Betrokkenheid van Amsterdammers bij onze adviezen kreeg vorm via opgehaalde signalen in de diverse stadsdelen.
In 2024 is de in 2023 ingezette trend dat gemeentelijke beleidsadviseurs in een vroegtijdig stadium hun plannen presenteren, gecontinueerd en zelfs versterkt. De gemeentelijke contactambtenaar van de Adviesraad speelt hierin een belangrijke rol. Zij fungeert als intermediair naar de collega’s in het sociaal domein en stemt vragen en wensen vanuit de Adviesraad met hen van tevoren af. In het najaar van 2024 is gestart met het inplannen van presentaties en/of kennismaking met beleidsadviseurs, die belangrijk zijn voor het realiseren van de activiteiten en doelen van de verschillende werkgroepen volgens het activiteitenplan. In toenemende mate zien we dat de beleidsadviseurs de reflecties, input en mondelinge adviezen vanuit de Adviesraad als meerwaarde ervaren.
De bovengenoemde werkwijze is gehanteerd bij de volgende beleidsontwikkelingen en thema’s:
• Participatieverordening en Inclusieagenda
• Beleidskader Toezicht en handhaving Wmo en Jeugdwet
• Kwaliteitskader PGB
• Jaarverslag 2023 WMO Gemeente Amsterdam
• Beleid rond Amsterdammers in de bijstand
• Actieplan Eenzaamheid
• Amsterdam Gezond en Vitaal
• Adviesprogramma Ouder worden in Amsterdam
• Buurtteams en Sociale Basis
• Beschikken op Maat
• Beleid rond AOV, Hulpmiddelen en Woningaanpassingen
• IZA en GALA
• Herziening van de verordening Maatschappelijke ondersteuning
Niet onvermeld mag blijven dat een aantal raadsleden met de Amsterdamse Rekenkamer adviesgesprekken (op instigatie van de Rekenkamer) hebben gevoerd rond onderzoeken naar de Toegankelijkheid van de Sociale Basis, Buurtkamers en Huizen van de Wijk en hoe het gaat met hulpmiddelen van de Wmo en wat de uitdagingen zijn voor leveranciers.
Alle leden zijn actief in hun eigen buurt en bezoeken bijeenkomsten van netwerken en wijktafels om relevante signalen op te halen en contacten te leggen met onze achterban. Adviesraadsleden woonachtig in Nieuw-West hebben diverse ontmoetingen gehad met leidinggevenden en medewerkers van de Buurtteams en hebben signalen vertaald naar waardevolle mondelinge en schriftelijke adviezen aan de betrokken beleidsadviseurs Buurtteams en Sociale Basis.
Twee leden hebben geparticipeerd in het traject op weg naar de nieuwe Participatieraad.
Het DB heeft input gegeven op het concept werkprogramma 2025 van de GGD en heeft met hen diepgaand gesproken over de reikwijdte van hun rol als onafhankelijk toezichthouder Wmo en Jeugdwet.
Cliëntenbelang Amsterdam en de Adviesraad zijn meer naar elkaar toegegroeid. De beleidsondersteuner CBA is vast aanwezig bij het agendaoverleg. Zij koppelt in de plenaire vergadering relevante informatie terug vanuit Raadscommissie Zorg. Voor het gezamenlijk indienen van adviezen is een gemeenschappelijke huisstijl ontwikkeld.
5. Financieel Jaarverslag 2024
Subsidie 2024
Bij beschikking d.d. 23-11-1023 heeft de Gemeente volgens de begroting in het activiteiten-plan de subsidie voor 2024 ter grootte van € 33.950 toegekend.
Verantwoording 2024
Het financieel verslag over 2024 is ingediend. Op verzoek van de Gemeente zullen we voortaan vooraf toestemming vragen voor uitgaven die afwijken van de goedgekeurde begroting en uitgaven onder ‘diversen/onvoorzien’ apart verantwoorden.
Stand van zaken medio 2024
De financiële stand van zaken op dit moment (7-2-2025) wordt in de hiernavolgende tabel weergegeven. Ter toelichting:
– Onkostenvergoeding: de begroting gaat uit van een gemiddelde bezetting van 13 leden. Tot de zomer zijn het er 14 geweest, maar vooralsnog is het aantal gedaald. Vanaf september is het 12.
– Vergaderkosten: deze post is bedoeld voor gevallen waarin we op een andere plaats dan bij Cliëntenbelang vergaderen. Daarvan is dit jaar nog geen gebruik gemaakt (de Heidag valt onder deskundigheidsbevordering intern).
– Kosten website en huisstijl: hier is het abonnement voor de voorleeshulp van de website geboekt en naar verwachting zullen we dit jaar nog een strippenkaart aanschaffen voor het onderhoud van de website. De kosten hiervan zijn € 1.058,75. Voor 2025 zou het in de rede liggen deze post te verhogen, uitgaande van de mogelijkheid dat er 2 strippenkaarten nodig zijn, naast het abonnement voor de voorleeshulp.
– De wervingskosten zijn dit jaar relatief hoog door een advertentie in het Parool (DPG-media ad € 2.218,09), De verwachting is dat deze voorlopig niet gedaan hoeven worden.
– Kosten betalingsverkeer: deze bedragen dit jaar tot nu toe gemiddeld € 27,75 per maand. Het begrote bedrag voor 2024 is dus te laag. We hebben dit ondervangen in een verzoek aan de Gemeente tot aanpassing van de begroting.
– Afscheid leden: deze post is bijna geheel gebruikt. Ook dit komt in het verzoek aan de Gemeente aan de orde.
– Kosten secretariaat, diversen/onvoorzien: ook bij deze posten is het begrote bedrag (vrijwel) geheel besteed, door kosten voor e-Herkenning voor het subsidieportaal van de Gemeente en uitgaven voor attenties in de sfeer van ‘lief en leed’.
Aanpassing begroting 2024
Op 8-6-2024 hebben we een verzoek ingediend bij de Gemeente tot aanpassing van de begroting aan de gedane en verwachte uitgaven. Met name vroegen we om de post Deskundigheidsbevordering intern te herformuleren als Deskundigheidsbevordering intern en teambuilding. Daaronder kunnen we dan ook de gezamenlijke lunch op 18 juli laten vallen. Als motivering hiervoor hebben we gesteld dat we naast het afscheid van een aantal leden met de lunch het eerste halfjaar inhoudelijk en sociaal afsluiten en stilstaan bij het voorbije halfjaar, met een evaluatie van de inhoudelijke werkgroepen en stadsdeel/wijkteams die na de Heidag in april zijn gevormd en een algemene terugblik.
Verder hebben we een voorstel gedaan voor een herschikking van bedragen onder Organisatiekosten, die op hetzelfde totaal uitkomt:
– Wervingskosten nieuwe leden is verlaagd met € 500 naar € 250 (het lijkt er niet op dat hieraan dit jaar nog veel besteed zal worden).
– Hulpmiddelen leden met € 300 naar € 100 (tot nu toe niet besteed en vorig jaar ook niet).
Dit is samen € 800. Dit is toegevoegd aan
– Kosten betalingsverkeer (€ 200 naar € 300; deze post is te laag begroot; naar verwach¬ting zullen de uitgaven ca. € 280 bedragen).
– Afscheid leden (€ 400 naar € 800).
– Kosten secretariaat (€ 200 naar € 400; met name voor de e-Herkenning voor twee keer een nieuwe penningmeester à € 157,30).
– Diversen/onvoorzien (€ 200 naar € 300; met name ‘lief-en-leed’).
Dit leidt tot de volgende aanpassing van Organisatiekosten:
6. Uitdagingen en vooruitblik
In december is er een wervingscampagne gestart om de Adviesraad in 2025 kwantitatief en kwalitatief optimaal te bemensen. De eerste respons wijst erop dat dit gaat lukken.
In 2025 richten we ons op:
- Versterking van de signalen- en adviezenstructuur
- Verbeterde terugkoppeling over effecten van onze adviezen
- Verdieping op het functioneren van de Buurtteams en Argonaut
Een belangrijk ander doel in 2025 is het herinrichten van de werkgroepen, een aantal werkgroepen samen te voegen, een drietal te prioriteren en een trekker/eigenaar per werkgroep aan te stellen.
De Wmo-Adviesraad blijft zich met overtuiging inzetten voor een toegankelijk, rechtvaardig en inclusief Wmo-beleid in Amsterdam.
Wij danken alle leden, samenwerkingspartners en ambtelijke contactpersonen voor hun inzet en betrokkenheid in 2024.
Tot slot vinden wij het belangrijk de rust en het vertrouwen te bewaren, wat goed gaat te koesteren en op een geïnspireerde wijze te werken aan onze kernmissie.
Namens de Wmo-Adviesraad Amsterdam
Marianne Kraaijeveld
Voorzitter
Mei 2025