De Wmo-Adviesraad heeft op verzoek van de gemeente Amsterdam een reactie gegeven op de Bestuursrapportage Wmo 2024. In deze rapportage beschrijft de gemeente met cijfers wat het bereik is geweest van de verschillende Wmo-voorzieningen, zoals Hulp bij Huishouden, dagbesteding, Aanvullende Individuele Ondersteuning (AIO) en nog veel meer. In onze reactie reageren we op de resultaten die de gemeente presenteert, stellen we kritische vragen en uitten we onze zorgen over het effect van het beleid en de uitvoering voor kwetsbare Amsterdammers.
Reactie Wmo Adviesraad op concept Bestuursapportage 2024
De Wmo-Adviesraad stelt het zeer op prijs dat hij de gelegenheid heeft gekregen mee te
lezen met de conceptversie van de Bestuursrapportage Maatschappelijke ondersteuning
Amsterdam 2024. De raad vindt het een overzichtelijke en uitgebreide rapportage, zeker als
alle onderdelen volledig worden ingevuld.
In het algemeen vraagt de raad zich af of er door de manier van het presenteren van de
cijfers vanaf volgend jaar (niet langer unieke, maar gemiddelde cliënten) overzicht gemist
gaat worden, dat zou jammer zijn en dus juist niet pleiten voor het op een lijn brengen van de
manier van rapporteren in jaarverslag en Bestuursrapportage.
Hieronder stelt de adviesraad een aantal vragen en maakt een aantal kanttekeningen bij de
onderscheiden paragrafen in de rapportage.
1. Aanvullende individuele ondersteuning: helaas zijn de wachttijden voor AIO bij een
autisme stoornis in 2024 verder opgelopen; de adviesraad waardeert de inspanningen
die worden geleverd om hier iets aan te doen en dringt aan op extra aandacht voor de
inzet van ervaringsdeskundigheid in de buurtteams. Met name bij de autisme stoornis is
hier een gunstig effect van de verwachten.
2. Dagbesteding: de adviesraad is verheugd dat de buurtteams zijn aangemerkt als
regievoerder. Wat hier (en ook bij sociale basis) volgens ons ontbreekt is specifieke
aandacht voor kwetsbare ouderen. Passende dagbesteding voorkomt zwaardere zorg.
Wellicht kan deze groep in een volgende rapportage speciale aandacht krijgen. Mede
vanwege het voornemen om de inloop-functie van dagbesteding samen te voegen met
de sociale basis. Ook zou de raad graag inzicht krijgen in hoeveel mensen succesvol
zijn doorgeleid naar betaald werk.
3. Huiselijk geweld en kindermishandeling: de adviesraad is voorstander van een integrale
aanpak (Blijvend Veilig) zoals vorig jaar ook gezegd. Wel stellen wij prijs op inzicht in
wat het lastig maakt om de doorstroomtijd te verminderen en willen graag de
ontwikkelingen, ook die rond het beschikbare en benodigde aantal locaties, blijven
volgen.
4. Hulp bij het huishouden (HbH): er is bij een aantal Amsterdammers een eenmalige
grote schoonmaakactie geweest, vanwege de wachtlijsten bij HbH. De adviesraad wil
graag van de gemeente weten waarom er van alle wachtenden (1500) maar ongeveer
1/3 deel (550) gebruik heeft gemaakt van de eenmalige grote schoonmaak: is dit
bekend? En komen er meer van deze acties? Zo ja, is het dan een idee om verder te
kijken, oftewel ook te bezien of er sprake is van ernstige, chronische vervuiling met
achterliggende oorzaken?
Ook vragen wij ons af of de gemeente weet wat de effecten zijn van de verschillende
eerder genomen maatregelen om de wachtlijst te verkorten en welke het beste heeft
gewerkt?
Het verbaast de adviesraad dat er in de Bestuursrapportage niets wordt vermeld over
de ICT-problemen die ertoe leiden dat beschikken naar omvang en duur niet kunnen
worden aangepast ondanks wettelijke noodzaak en wens van de Gemeenteraad.
5. Informele zorg: de adviesraad vraagt zich af waarom ervoor is gekozen om subsidie te
verlenen aan 7, respectievelijk 11 organisaties om vrijwilligers en mantelzorgers te
ondersteunen: is dat niet een te grote versnippering? En is er een relatie tussen beide?
6. Aanpak van eenzaamheid: de adviesraad heeft hierover een advies uitgebracht en blijft
graag op de hoogte van de stand van zaken.
7. Begeleid Thuis en Beschermd verblijf: de adviesraad mist in de rapportage over dit
thema een uitsplitsing naar begeleid thuis en beschermd verblijf. Het zijn twee
gescheiden voorzieningen, maar door het aantal wachtenden en de gemiddelde
wachttijd samen te nemen, is het lastig om te zien waar de grootste knelpunten zitten.
De toenemende (dreigende) dak- of thuisloosheid baart ons allen zorgen en het is zaak
dat de gemeente de meest kwetsbare personen helpt.
8. Vervoersvoorzieningen: een werkgroep vanuit onze raad buigt zich hierover, het is een
permanent aandachtspunt voor ons.
9. Woonvoorzieningen: de adviesraad vraagt met klem om bij aanpassingen in woningen
uit te gaan van de Amsterdamse maatwerkmethode. Onze vrees is voorts dat de daling
van het aantal verhuisvergoedingen in 2024 meer te maken heeft met het gebrek aan
geschikte woningen dan met een daling van het aantal mensen dat daaraan behoefte
heeft. Deelt de gemeente deze vrees?
In het verlengde hiervan breken wij dan ook een lans voor een eerder, ook door
anderen, geuite wens: pas in het landelijk Bouwbesluit de NEN-normen
(https://www.nen.nl) aan en maak daarmee alle nieuw te bouwen woningen in
Nederland rolstoel- en scootmobiel-toegankelijk.
10. Aanvullend openbaar vervoer: uit klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat een groot deel
van de gebruikers tevreden is. Hier blijft onverminderd het probleem van de vertekende
cijfers meespelen: na een melding aan de cliënt dat de rit is vertraagd, wordt de
planning aangepast.
Het verschil tussen pashouders en actieve gebruikers blijft opmerkelijk: waarom maakt
maar ongeveer de helft van het aantal pashouders gebruik van het AOV? En de rest
niet: kent de gemeente de oorzaak hiervan?
Wat betreft de plannen om meer kwetsbare Amsterdammers naar het OV te geleiden
maakt de raad zich bezorgd over de toegankelijkheid van het materiaal van de
vervoerders, met name als het gaat om roltrappen en toegangspoortjes. Ook vraagt de
raad zich af of het benoemen dan RMC als regievoerder van dit project een verstandige
keuze is.
11. Aanpak personen met onbegrepen gedrag: de adviesraad is groot voorstander van de
initiatieven die plaatsvinden om alle betrokkenen beter met elkaar samen te laten
werken rond deze problematiek en ziet een eerste evaluatie graag tegemoet.
12. Buurtteams: Hoe kan de wachttijd toegenomen zijn terwijl de instroom gedaald is? Als
mogelijke oorzaak wordt gewijzigde registratie genoemd. Kan het soms ook te maken
hebben met de situatie dat meer langdurige begeleiding de plaats inneemt van korte en
minder arbeidsintensieve kwesties (Informatie en Advies?) Graag zouden wij meer
inzicht krijgen in data over hoe lang Amsterdammers gemiddeld in zorg zijn bij de
buurtteams.
“Aan verschillende doelgroepen is extra aandacht besteed in 2024. Zoals ouderen, een
snel stijgende groep in Amsterdam met veel ondersteuningsvragen. Een projectleider
heeft een inventarisatie gedaan van wat er aanvullend nodig is om deze doelgroep te
ondersteunen.” Is het mogelijk dat de Wmo-adviesraad inzage krijgt in deze
inventarisatie?
Over de maatwerkmethode staat dat de buurtteams gezamenlijk hebben geconstateerd
dat er een hernieuwde impuls nodig is om dit tot een succes te maken. Wij zijn zeer
geïnteresseerd in de achterliggende bevindingen en vragen de gemeente of die
gedeeld kunnen worden.
13. Sociale basis: dit onderdeel is nog nauwelijks ingevuld in de rapportage, de adviesraad
is benieuwd naar de gegevens uit de monitor sociale basis en vraagt wanneer die
verwacht worden. Graag ook data over welzijn op recept meenemen, gezien de stijging
van het aantal doorverwijzende huisartsen.
14. Toezicht op de Wmo: dit thema gaat de adviesraad zeer aan het hart zoals besproken
met de wethouder in ons laatste overleg met hem op 13 maart j.l. De raad is
voornemens aan dit onderwerp een ongevraagd advies te wijden. Twee zaken waar we
nog graag verduidelijking over vragen zijn: waarom ontbreken er cijfers over het aantal
keren dat de gang naar de Wmo-rechter is gemaakt en waarom staat in de bijlage dat
de resultaten van de beroepszaken over het algemeen ‘goed’ zijn: voor wie geldt dit?
15. Argonaut Advies: wij verwijzen naar ons ongevraagde advies over bureau Argonaut van
februari 2024. De toegang via Argonaut Advies heeft onverminderd onze aandacht en
zorg. De raad heeft eerder verzocht betrokken te worden bij het opstellen van de criteria
voor een nieuwe aanbesteding in 2026.
16. Clientervaringen: de adviesraad juicht cliëntervaringsonderzoek toe en vraagt zich in
het algemeen af of er een (langjarig) plan ten grondslag ligt aan welke Wmo-
voorzieningen wanneer worden onderzocht.
Met vriendelijke groet,
Namens de Wmo-Adviesraad Amsterdam,
Marianne Kraaijeveld, voorzitter